Motywy badania sprawozdań finansowych
December 12, 2010 No Comments
Współcześnie rynek wymaga wiarygodnych informacji finansowych o właściwym standardzie, integralności i porównywalności, a badanie sprawozdań okresowych jednostek ma istotne znaczenie dla ograniczenia ryzyka decydentów.
W obrocie gospodarczym istnieje niebezpieczeństwo, że dane o jednostkach gospodarczych będą zawierały błędy, nie będą kompletne, a nawet że umyślnie zostaną upiększone lub zafałszowane. Można w ten sposób zwiększyć atrakcyjność lokaty kapitału w firmie, która w rzeczywistości chyli się ku upadkowi. Aby temu przeciwdziałać i zapewnić bezpieczeństwo obrotu poszczególne państwa, w tym również Polska, określiły postać i minimalną treść rocznego sprawozdania finansowego. Zarazem, określiły sposób udostępniania tych informacji. Większe jednostki mają obowiązek ogłaszania rocznych sprawozdań finansowych w Monitorze Polskim B, a wszystkie jednostki gospodarcze – przedkładania ich właściwemu sądowi rejestrowemu lub innemu organowi, który prowadzi ich ewidencję. Umożliwia to ogółowi społeczeństwa dostęp do informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych. Jednocześnie większe jednostki zostały zobowiązane do poddania badaniu swoich rocznych sprawozdań, przed ich opublikowaniem.
Funkcjonalna struktura rewizji łączy w sobie zarówno retrospektywne jak i prospektywne aspekty współczesnej rachunkowości:
- rewizja występuje jako źródło rzetelnych informacji retrospektywnych, umożliwiających rozliczenie i ocenę każdego podmiotu wewnętrznego jednostki gospodarczej oraz zabezpieczenie potrzeb informacyjnych otoczenia, takich jak państwo, urzędy skarbowe, instytucje ubezpieczeniowe, banki, giełdy, kontrahenci, akcjonariusze i pracownicy
- rewizja jako źródło informacji prospektywnych, pozwala na racjonalne kształtowanie zachowań menedżerskich zabezpieczających zachowanie na rynku i pomnożenie kapitału jednostki gospodarczej.
Wynik końcowy badania księgowości, rocznego sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności znajduje swój wyraz w przedstawieniu opinii biegłego rewidenta. Po przepisowo i zgodnie z obowiązującymi zasadami zawodowymi przeprowadzonym badaniu, przedstawia on łączną opinię, która przeznaczona jest nie tylko dla zleceniodawców, lecz również osób trzecich. Wobec tego kręgu adresatów badanie rocznego sprawozdania finansowego pełni funkcję uwierzytelnienia prawidłowości sprawozdawczości finansowej. Właśnie uwierzytelnienie swojej sytuacji finansowej na zewnątrz przedsiębiorstwa jest głównym motywem badania sprawozdań jednostek. Badający roczne sprawozdanie finansowe jest ustawowo zobowiązany do podania na piśmie wyniku badania. W tym dokumencie przedstawia on obowiązkowo swoje stwierdzenia co do prawidłowości księgowości, rocznego sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności jednostki i objaśnia szczegółowo roczne sprawozdanie finansowe. W ten sposób badanie rocznego sprawozdania finansowego spełnia poprzez raport z badania funkcję informacyjną wobec wspólników, organów nadzorczych i przedstawicieli ustawowych spółki. Jest to kolejny motyw badania sprawozdań – raport z badania umożliwia organom spółki właściwe zarządzanie, kontynuowanie działalności jednostki i trafne podejmowanie decyzji strategicznych i bieżących.
Opinia o prawidłowości i rzetelności sprawozdań finansowych wraz z raportem opracowana na podstawie przeprowadzonego badania formalnoprawnego i merytorycznego bilansu i rachunku wyników ma stanowić wiarygodny dokument zawierający informacje dla wszystkich tych organów, które są powołane do rozstrzygania określonych spraw na podstawie bilansu i rachunku wyników. Tego rodzaju uprawnienia posiada organ założycielski, zarząd spółki, rada nadzorcza, komisja rewizyjna, walne zgromadzenie wspólników (akcjonariuszy).
Badanie sprawozdań finansowych, krytyczna ocena działalności ekonomicznej jednostki gospodarczej oraz ocena stanu majątkowego przedsiębiorstwa mają również podstawowe znaczenie w przygotowaniu opinii o możliwości prywatyzacji i wyceny wartości przedsiębiorstwa. W tym przypadku badanie ma na celu ustalenie rentowności i płynności operacji gospodarczych jednostki, ocenę strategicznych możliwości jednostki oraz niezbędnych nakładów inwestycyjnych dla zrealizowania planów strategicznych. Należy również ustalić ryzyko związane z podstawową działalnością jednostki, a także wydać uzasadnioną opinię o ekonomicznej możliwości prywatyzacji jednostki oraz wycenić wartość jednostki.
Jednostki decydują się na badanie sprawozdań finansowych by doprowadzić do przejrzystego, rzeczywistego obrazu obrotu majątkiem i sytuacji finansowej oraz prawidłowego wyniku finansowego za rok obrotowy.