Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu – nowe obowiązki w biurze rachunkowym

Ustawa z dn. 25.06.2009 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 166, poz. 1317) nałożyła nowe obowiązki m.in. na biura rachunkowe. Zmiany wprowadzone tą ustawą obowiązują od 22.10.2009 r. Jednak część obowiązków nałożonych ustawą biura miały wdrożyć od 22.04.2010 r. – np. obowiązek posiadania pisemnych procedur przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, a część zastosować do 22.10.2010 r. – np. przeprowadzić ocenę i analizę ryzyka występowania podejrzanych transakcji w stosunku do dotychczasowych klientów.

Pozostałe obowiązki  nałożone w/w ustawą na biura rachunkowe to:

• wskazanie osoby odpowiedzialnej za przestrzeganie procedury – w biurach rachunkowych zatrudniających pracowników należy wyznaczyć osobę odpowiedzialną za wykonanie przepisów ustawy. Natomiast w biurach rachunkowych wykonujących działalność jednoosobowo osobą odpowiedzialną jest zawsze ta osoba
• stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego – obowiązek ten polega na identyfikacji klienta, weryfikacji identyfikacji i pozyskiwaniu informacji na temat zamierzonego celu zawierania przez klienta relacji z biurem. Jeśli biuro rachunkowe nie może zrealizować środków bezpieczeństwa finansowego, nie może zawrzeć umowy z klientem (art. 8b ust.5). Jednocześnie biuro ma obowiązek stosować wzmożone środki bezpieczeństwa finansowego wobec osób publicznych i osób z nimi powiązanych
• bieżąca ocena i analiza ryzyka występowania podejrzanych transakcji – należy tutaj uwzględnić kryteria ekonomiczne, geograficzne, przedmiotowe i behawioralne. Biuro ma obowiązek udokumentować wyniki bieżącej analizy transakcji oraz przechowywać je przez 5 lat
• zapewnienie udziału pracowników w szkoleniu na temat przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu – bezpłatne szkolenie w formie e-learningu jest dostępne na http://www.mf.gov.pl/ 
• obowiązkowa rejestracja podejrzanych transakcji
• przekazywanie informacji o podejrzanych transakcjach do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej – GIIF.

Nowelizacja ustawy nałożyła na podmioty obowiązane również następujące obowiązki, które jednak w praktyce nie dotyczą biur rachunkowych:

• wstrzymanie transakcji i blokowanie rachunków na żądanie GIIF
• zamrażanie wartości majątkowych na podstawie krajowych i unijnych przepisów.

Za niedopełnienie obowiązków, ustawa nakłada sankcje:

• kary pieniężne – GIIF może nałożyć karę w drodze decycji nawet do wysokości 750 000 zł, a w przypadku niedopełnienia obowiązku szkolenia pracowników do 100 000 zł. Wysokość kary zależy od rodzaju i zakresu naruszenia, dotychczasowej działalności instytucji obowiązanej oraz jej możliwości finansowych (art. 34 a-c)
• grzywny
• kary pozbawienia wolności do lat 3 – możliwe są też wyższe kary za odmowę przekazania informacji do GIIF, przekazanie informacji nieprawdziwych lub zatajenie prawdziwych (od 3 miesięcy do 5 lat – art. 36), oraz jeśli w związku z naruszeniem przepisów ustawy instytucja obowiązana wyrządziła znaczną szkodę (od 6 miesięcy do 8 lat – art. 37).

Małgorzata Celej

Zobacz także

• Przeciwdziałanie finansowaniu terroryzmu – definicje
• Przeciwdziałanie praniu pieniędzy – definicje